Gestolen creditcards, vervalste vaccinatiebewijzen, consumentenelektronica van dubieuze herkomst: het is slechts een greep uit producten die je op Telegram en elders kan aanschaffen met een zogenaamde ‘crypto-voucher’.

Recharge.com, het bedrijf van Robin Weesie en Dirk Ueberbach, bekend uit Quote’s top-100 van jonge miljonairs, verkocht de vouchers eerst onder meer via de site Beltegoed.nl, maar is geschrokken van het misbruik van de bonnen. Recharge wil nu eerst een intern onderzoek afronden voordat het de producten eventueel weer aanbiedt. ‘We hechten eraan een veilige online winkel zijn voor consumenten’, aldus woordvoerder Ross Cummings. ‘We doen veel aan fraudebestrijding.’

Crypto vouchers: handig voor criminelen

Voor de verkoop van cryptomunten bestaan strenge regels, maar met de waardebonnen worden die omzeild. Crypto-vouchers vertegenwoordigen een vast bedrag in euro’s. Wie een bon bestelt, krijgt een code die te allen tijde voor dat bedrag in een cryptomunt naar keuze kan worden omgeruild.

(Tekst loopt door onder de afbeelding)

Voor kwaadwillenden hebben de vouchers flinke voordelen ten opzichte van cryptomunten. Doordat er een partij tussen koper en verkoper zit zijn de transacties moeilijker te traceren. De vouchers zijn gebruiksvriendelijker dan cryptomunten en dat is 'handig', voor iemand die bijvoorbeeld vervalste QR-codes verkoopt aan een groot publiek. En dat gebeurt dus ook (zie foto). Daarnaast hoeven kopers en ontvangers van de vouchers geen identiteitsbewijs te laten zien bij aanschaf of uitbetaling.

Illegaal

Dat laatste kan illegaal zijn, zeggen experts waar BNR mee sprak. Bedrijven die euro’s in crypto’s omwisselen, zijn volgens Europese anti-witwaswetgeving namelijk verplicht om hun klanten te vragen zich te identificeren. Voor cadeaukaarten van boven de vijftig euro geldt hetzelfde. Ook moeten crypto-inwisselaars die in Nederland hun producten aanbieden, bij de DNB geregistreerd staan. 'De wet is hier heel duidelijk in', Zegt Baldwin Kramer, partner bij Deloitte en expert op het gebied van financiële criminaliteit. 'Als je beroepsmatig euro’s omzet, ben je meldplichtig.'

Aanbieders van de bonnen bestrijden dit. Recharge zegt dat het gewoon online waardebonnen verkoopt, 'net zoals de Albert Heijn of de Primera dat in hun winkels doen', aldus een woordvoerder. 'Wij wisselen geen fiatgeld in voor crypto.'

'Gewoon een dikke boete geven'

De handel in de vouchers is legitieme crypto-wisselaars een doorn in het oog. Deze bedrijven hebben de afgelopen jaren veel geïnvesteerd om aan de strenge wettelijke eisen te voldoen, weet Simon Lelieveldt, onafhankelijk deskundige op het gebied van regelgeving voor cryptovaluta. Dat andere bedrijven openlijk lak hebben aan de regels, zonder dat er actie tegen hen wordt ondernomen, stuit op onbegrip. 'Dit kan absoluut niet', zegt Lelieveldt. 'Er is gewoon veel te weinig toezicht. De DNB of de AFM zouden meteen moeten ingrijpen als zoiets gebeurt. Gewoon een een dikke boete geven.'

De populairste merken crypto vouchers zijn ‘Bitnovo’, van het gelijknamige Spaanse bedrijf en ‘Crypto Voucher’ van het Slovaakse Fingentence. Beide partijen reageerden niet op vragen van BNR.

'Volle aandacht' van DNB

Toezichthouder DNB laat in een reactie weten dat crypto-vouchers “de volle aandacht” van de bank hebben, maar dat nooit commentaar wordt gegeven over specifieke bedrijven. De bank stelt wel dat in het algemeen geldt dat bedrijven die crypto-wisseldiensten aanbieden op de Nederlandse markt, bij de DNB geregistreerd moeten zijn.